Het zou kunnen dat die oefening voor meer pijn zorgt…

Heb je wel eens iets gedaan of gekocht waarvan je dacht “nouja, het zal toch wel niet werken” of “nouja, het zou averechts kunnen werken”, maar je doet of koopt het toch want dan kun je in ieder geval zeggen dat je het hebt geprobeerd?

Bijvoorbeeld, je leest op internet dat het goed is om een bepaalde oefening te doen voor je rug, nek of schouder omdat dat volgens de website waar je dit leest je pijn zal verminderen.
Dus je voelt hoop opkomen en denkt nou dan gaan we dat maar proberen he!

Je leest nog even verder om de reacties onder het artikel te bekijken of er mensen zijn die hun ervaring delen met het doen van de oefening.
Je ziet inderdaad een aantal reacties, maar deze zijn niet al te positief.
Zo zegt iemand dat door het doen van de oefening zijn ruggenwervel scheef is gaan staan en iemand anders zegt dat zijn pijn alleen maar erger is geworden.
Je stopt met lezen en hoort je zelf denken “hmmmm dat klinkt niet al te best, ik vraag me af of het dan wel zo’n goed idee is om die oefening te gaan doen”. Dan komt de volgende stem in je hoofd die zegt “dit zijn maar 2 slechte ervaringen, je weet toch niet of die mensen de oefening wel goed hebben uitgevoerd?!”. Je denkt hmmm ja daar zit wat in, laat ik het dan toch maar proberen.
Je doet de oefening, je bent net 2 dagen bezig en de 3e dag word je wakker met de ergste rugpijn ooit!
Je denkt dit kan niet anders dan dat dit door die oefening komt, want ik heb de afgelopen 2 dagen niks anders gedaan als normaal! Ik wist het! Die mensen in die reacties hebben het nog zo gezegd! Ik had ook gewoon meteen naar m’n eerste ingeving moeten luisteren! Verdomme!

Zou dit inderdaad door de oefening kunnen komen of zou dit door iets anders kunnen komen?
Wat denk je zelf?
En beantwoord deze vraag nog eens na het lezen van deze blog.

Je deed de oefening, maar je had in je achterhoofd een bepaald verwachtingspatroon van een doemscenario die zou kunnen gebeuren. Bij andere mensen was dat immers ook gebeurd…

Was het dan de oefening zelf of je verwachtingspatroon die ervoor zorgde dat het doemscenario zich ontplooide?
Het zou allebei kunnen wellicht. Al lijkt het mij sterk dat als jij een redelijk verstandig mens bent en het hier echt een extreem bizarre rare oefening betreft, je deze sowieso niet zou doen. En als je inderdaad een redelijk verstandig mens bent lijkt het mij ook sterk dat je de oefening echt zo extreem slecht uit hebt gevoerd dat dit voor zo ontzettend veel pijnvermeerdering kan zorgen.
Maar goed oké dat zijn aannames die ik hier maak. Dus, laten we zeggen dat het kan. Dan heeft de oefening voor meer pijn gezorgd en doe je de oefening niet meer.

Maar stel nou, dat het tweede het geval is, stel nou dat jouw verwachtingspatroon ervoor zorgde dat je pijn zoveel erger werd. Zou dat kunnen?
Voordat ik je daar antwoord op geef ga ik eerst even uitleggen wat zo’n verwachtingspatroon waarin je dus iets negatiefs verwacht betekent.

In het Latijns hebben ze daar een heel mooi woord voor, namelijk ‘nocebo’, wat betekent “Ik zal schaden”
Met het woord nocebo word verwezen naar een stof, medicatie of een diagnose of dergelijke die een schadelijk effect veroorzaakt simpelweg omdat iemand gelooft of verwacht dat het hem of haar schaadt.
Bijvoorbeeld, een bepaald medicijn wat je krijgt voorgeschreven. Je arts vertelt je dat het bepaalde bijwerkingen heeft. Je hebt het medicijn echter wel nodig dus je neemt het, je verwacht dus deze bijwerkingen en je krijgt ze inderdaad ook.
Als je arts niks had verteld over bijwerkingen, had je dan ook bijwerkingen gekregen? En waren dat dan exact diezelfde bijwerkingen geweest?

Ik hoor je denken, ja leuk Karlien wat moet ik hier nou mee dan, want dat weet je toch niet? Je weet nu dan toch niet of het echt daardoor komt of niet?
Nou het is wel goed om te weten, want als dus betekent dat jouw eigen verwachtingen de uitkomst kunnen bepalen of op zijn minst kunnen beïnvloeden, dan kun je dus ook zelf een goede of betere uitkomst bepalen…..
En laten ze daar nou ook onderzoeken naar gedaan hebben dat dit inderdaad echt zo werkt, ik vertel je er meer over hieronder!

Een bekend onderzoek is bijvoorbeeld het onderzoek wat in Japan gedaan werd met een groep kinderen die extreem allergisch waren voor de plant Gifsumak. (1)
De onderzoekers wreven een blad van de Gifsumak plant op een onderarm van elk kind, maar vertelde het kind dat het blad onschadelijk was.
Op de andere onderarm van het kind wreven ze een onschadelijk blad, maar vertelde het kind dat het een Gifsumak blad was.
Alle kinderen kregen uitslag op de onderarm waarop de onderzoekers het onschadelijke blad hadden gewreven waarvan door de kinderen gedacht werd dat het een blad was van de plant Gifsumak.
En 11 van de 13 kinderen kregen totaal geen uitslag op de plek waar het gif in aanraking was gekomen met hen.
De gedachten ofwel verwachting dat het blad hen géén pijn zou doen, overschreef hun geloof dat ze er allergisch voor waren, waardoor het echte Gifsumak blad ineens onschadelijk was voor ze.
Dit is natuurlijk een verbazingwekkend bewijs dat denken (in de vorm van verwachting) een groter effect op het lichaam zou kunnen hebben dan de ‘echte’ fysieke omgeving.

Een ander voorbeeld is een nocebo onderzoek wat gedaan werd bij 40 astma patiënten.
Er waren 2 testsituaties.
In de eerste testsituatie werd de astmapatiënten verteld dat de inhalator een allergeen of prikkelend middel bevatte.
In de tweede testsituatie werd de astmapatiënten verteld dat de inhalator een medicijn bevatte wat hun symptomen zou verlichten.
Echter, in beide situaties werd enkel waterdamp gebruikt in de inhalatoren.
Toch ervaarde 48% van de 40 patiënten bij de inhalator met het zogenaamde allergeen of prikkelend middel astmatische symptomen.
En 30% ervaarde zelfs volwaardige astmatische aanvallen.
Bij het nemen van de inhalator met het zogenaamde medicijn gingen de luchtwegen weer open.
Dat de symptomen zo drastisch ongedaan werden door het nemen van het zogenaamde medicijn terwijl het ook gewoon waterdamp was laat zien hoe sterk verwachtingen invloed hebben.
Hun gedachten waren in dit geval sterker dan hun omgeving, sterker dan de realiteit. Hun gedachten creëerden dus een totaal nieuwe realiteit.

Dit zijn dus hele goede voorbeelden van hoe je eigen gedachten en je eigen verwachting dus een hele grote invloed kunnen hebben op of iets hulpzaam of juist schadelijk voor je kan zijn.

En denk bijvoorbeeld eens aan alle symptomen die je wel niet allemaal kunt krijgen als je ouder wordt, althans volgens de media, de kranten, reclamespotje, foldertjes etc dan hè. Zaken zoals meer kans op artritis, stijve gewrichten, slecht geheugen en lage energie. Maar is dat echt zo, of is dat zo omdat dat je verwachting is omdat dat overal in de media verteld wordt? Zijn er bijvoorbeeld oudere mensen die totaal geen klachten of symptomen hebben en die superfit zijn?

Of bijvoorbeeld, de winter staat vaak bekend om het krijgen van de griep. Overal waar je kijkt in de winter zie je berichtgeving over dat het griepseizoen gestart is, over de beschikbaarheid van een griepprik, wat ons er allemaal aan herinnert dat als we geen griepprik krijgen, we ziek zullen worden. Is dat echt zo, of is dat een uitkomst die je zelf creëert met je eigen gedachten en verwachting?

Je kunt je dus afvragen hoeveel ziektes en aandoeningen (vaak ook onbewust) wordt veroorzaakt door de effecten van negatieve gedachten in de nocebo. En emoties zoals bijvoorbeeld angst die ontstaan door een bepaald verwachtingspatroon zouden dus ook ziekten kunnen veroorzaken. Je hebt het vast wel eens gehoord: ‘angst maakt ziek’.
En zou het zo kunnen zijn dat als onze gedachten ons schade kunnen toebrengen of ziek kunnen maken, dat we dan ook het vermogen hebben om met onze gedachten onszelf beter te maken? Ik ga daar meer over vertellen in mijn volgende blog!

Nu geldt dit uiteraard niet enkel voor dit soort voorbeelden zoals hierboven, maar dit geld eigenlijk voor alle gedachten en verwachtingen die je door een dag heen hebt op alles. Dus je zou eens bij jezelf gewoon over het algemeen na kunnen gaan; ben jij iemand met positieve verwachtingen of neig je het meest naar negatieve verwachtingen? Zou dit invloed kunnen hebben op jouw uitkomsten? En zouden jouw uitkomsten dus ook kunnen veranderen als jij andere gedachten en andere verwachtingspatronen aanneemt?
Laat even je antwoord op deze vragen achter in een reactie onder deze blog, vind ik leuk om te horen!

Een hoop vragen in ieder geval om eens over na te denken.

En dan nog een laatste vraag:
Zou jouw rugpijn die zoveel erger werd door het doen van die oefening zoals in het begin van dit bericht verteld werd dan ook een nocebo-effect kunnen zijn?

Laat je even horen hier beneden! 

(1) Y. Ikemi and S. Nakagawa, “A Psychosomatic Study of Contagious Dermatitis,” Kyoshu Journal of Medical Science, vol. 13: pp. 335-350 (1962).

(2) T. Luparello, H. A. Lyons, E. R. Bleecker, et al., “Influences of Suggestion on Airways Reactivity in Asthmatic Subjects,” Psychosomatic Medicine, vol. 30, no. 6: pp. 819-829 (1968)